uit het Parool van 19 augustus

Vijf dagen op de naturistencamping: ‘Meiden van nu zien nooit meer normale vrouwenborsten’. Naakt zwemmen, zonnen en vakantievieren maakt een comeback onder jongeren, die het preutse keurslijf van social media en de seksualisering van bloot zat zijn.

Journalist Sara Luijters (51) nam de proef op de som en bezocht voor het eerst een naturistencamping.

‘Wij zijn de veel te bleke nieuwkomers op deze streeploos donkerbruine planeet.’

Sara Luijters 19 augustus 2023,

‘Pas op, het is verslavend!’ waarschuwen Nick en Lins me, vlak voor ik samen met vriendin B. afreis naar de Zuid-Franse Languedoc voor een week op naturistencamping in Sérignan Plage. Bij die uitspraak van het stel naturisten-influencers kan ik me op dat moment vrij weinig voorstellen. Ik ben gevraagd om te gaan ervaren wat naturisme is, en hoewel het me niks lijkt, ben ik toch op de uitnodiging ingegaan. Gevalletje Pippi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’ Naakt zijn met heel veel andere mensen is niet helemaal vreemd voor me: ik ga graag naar de sauna en in mijn vrijgevochten jarenzeventigjeugd werd er niet geheimzinnig gedaan over bloot. Pas toen mijn vader tijdens een van onze vakanties in Zuid-Frankrijk naakt de rivier in wilde duiken was mijn tienergrens bereikt, en weigerde ik nog langer naast hem te zitten op het kiezelstrand – waar iedereen verder badkleding aan had. Hij zwichtte voor mijn pruillip en kocht een bordeauxrode Speedo bij de lokale Hypermarché.

Skinnydippen

Topless zonnen was voor mij en mijn vriendinnen in de jaren tachtig en negentig de normaalste zaak van de wereld; op het strand van Bloemendaal, in het Brediusbad in de Spaarndammerbuurt en op een kleedje in het Vondelpark: het topje ging uit of los. Ik herinner me een scène uit de film Simon van Eddy Terstall, die zich afspeelt in het Amsterdam waarin ik opgroeide, waarin de meiden zelfs topless op het terras zitten. Vrijheid blijheid was het motto, en op een enkele ranzige rukker in het park of in de zee na viel niemand elkaar lastig.
Tijdens eindeloos durende vakanties met vrienden was skinnydippen bij maanlicht het summum van zomerse romantiek. Maar ergens richting de eeuwwisseling kwam daar verandering in. Naakt was niet meer gewoon naakt, maar werd beladen, met dank aan de opkomst van internetporno, telefooncamera’s en social media. En ja, ook de opmars van geloofsovertuigingen in de samenleving speelt hierin een rol, al is dat moeilijker meetbaar, zegt Christine Kouman, directeur van NFN Open & Bloot, dé belangenbehartiger van alle Nederlanders die graag bloot recreëren.

“Bodyshaming en het seksualiseren van het vrouwelijk lichaam, het idee niet meer te kunnen voldoen aan het perfecte plaatje dat mensen zien in porno en op social media, die dingen hebben er vooral aan bijgedragen dat we onszelf de laatste jaren steeds meer zijn gaan bedekken tijdens het zonnen.”

In Nederland zijn er zo’n 2,5 miljoen mensen die regelmatig naakt recreëren. Wat weinig mensen weten is dat je in ons land in principe overal naakt mag zijn, sinds in 1986 een wetsartikel voor openbare naaktrecreatie is ingevoerd.

Kouman: “Naakt zijn is toegestaan op alle recreatieplekken, met uitzondering van die direct aan de openbare weg en plekken waar anderen ongewenst geconfronteerd worden met jouw blote lichaam.” Landelijke Toplessdag NFN zet zich in voor de maatschappelijke acceptatie, kwaliteit en veiligheid rondom naaktrecreatie en deelt kennis. “Daarbij spreken we niet over naturisme of nudisme; voor de een is het een lifestyle, de ander vindt het vooral praktisch of wil streeploos bruin worden. Dat vinden we als belangenbehartiger allemaal prima, we praten daarom over naaktrecreatie om mensen niet in hokjes te plaatsen.”

De laatste jaren ziet NFN dat steeds meer dertigplussers zich aansluiten. “Dat een groeiende groep zich vrij voelt om naakt te recreëren is mooi om te zien.” In juni organiseerde de NFN de Landelijke Toplessdag: “Vroeger lag er gewoon een moeder in de achtertuin topless te zonnen, maar meiden van nu zien nooit meer normale vrouwenborsten, laat staan tepels, die op social media verboden zijn. Voor de zelfacceptatie van ons lichaam en het stoppen van het veroordelen van andere vrouwenlichamen, zou het helpen als we op de stranden massaal weer onze borsten durven te laten zien.” Kouman maakt samen met presentator en acteur Koert-Jan de Bruijn de prijswinnende podcast BlootGewoon! waarin ze over naaktrecreatie praten.

Koert-Jan de Bruijn: “Met het gezin gaan we altijd naar naturistencampings, mijn dochters van 11 en 14 zijn ermee opgegroeid en weten dat ieder naakt lichaam anders is. Naturisten hebben respect voor hun omgeving en voor andere mensen, ze zijn zelfbewuster en de sfeer is minder schreeuwerig. Bloot kunnen zijn geeft vooral een gevoel van vrijheid, ik zie steeds meer mensen die er ook zo over denken. Het zou mooi zijn als bloot zijn gewoner wordt en niet met seks wordt geassocieerd. Iedereen moet het zelf weten, maar ik gun het andere mensen ook om het eens te ervaren.”

Zijn tip voor beginners: “Ga naar de grens van het geklede en het naaktstrand en probeer eens hoe het voelt zonder kleding, bezoek de sauna of ga zonder kleding in je eigen tuin zitten.” Als je niemand meer topless ziet, ga je daar blijkbaar vanzelf in mee.

Ik vond ook opeens dat mijn borsten na de zwangerschap (geen theezakjes, eerder twee cupmaten groter) ook echt beter tot hun recht kwamen in een beetje sexy verpakking. Twee decennia lang zouden mijn boobs geen straaltje zonlicht meer zien. En nu ga ik na mijn vijftigste dus naar een naaktcamping. De reacties vooraf waren nogal interessant: de mannen aan wie ik het vertelde stuurden allemaal een hartjesogen-emoji (met een aubergine-emoji in hun broek?) en vroegen me stuk voor stuk of ze mee mochten in mijn koffer. Vrouwen reageerden vrijwel allemaal heel onzeker: never nooit zouden ze met hun theezakjes, vetrollen en postpartumbuikje naakt durven rondlopen. Opwinding versus onzekerheid: zie hier het verschil tussen mannen en vrouwen.

Vriendinnen C. en A. hadden wel wat ervaring met een naaktresort en hadden het juist als niet onprettig ervaren. “Voor je het weet loop je ook rond in je blote tietjes. Het is op zo’n plek vreemder om wél kleding te dragen dan niet,” zegt C. Ik heb geen ‘tietjes’, maar cup E, en voor de zekerheid pak ik wel twee pareo’s in, want in de regels van de camping – die ik wel drie keer grondig heb doorgenomen – staat dat het dragen van zo’n omslagdoek toegestaan is, behalve op het strand en in het zwembad. In de regels staat ook dat piercings in geslachtsdelen niet zijn toegestaan en suggestieve lingerie evenmin. Een niet al te suggestieve rode bikini pak ik ook in want, zo lees ik, we hebben ook toegang tot de naburige ‘textielcamping’ met een zwemparadijs en een eigen strand. Een paar dagen van te voren appt B. me dat ze ‘textielstress’ heeft – later blijkt dat ze wel drie bikini’s en twee badpakken heeft ingepakt, voor het geval dat.

Fokke & Sukke-badmeester

Als wij arriveren op de naturistencamping is het eerste beeld precies wat we ons erbij hadden voorgesteld: twee naakte mannen die voorovergebogen aan een auto sleutelen. Hun partners staan er eveneens naakt naast, gezellig te kwebbelen over het weer. Het is even wennen. Ik kan niet helpen dat er een beeld opdoemt van een apocalyptische zombiefilm. De naturisten, door ons ‘zonbies’ gedoopt, zijn allemaal streeploos en donker gebruind, wij zijn de veel te bleke nieuwkomers op deze planeet. Toegegeven: het zijn wel extreem vriendelijke zonbies: links en rechts worden we hartelijk begroet door onze blote buren. Op dag één dragen we onze pareo op weg naar het zwembad, alle blote lichaamsdelen door een metertje stof bedekt. Maar verder hoeven we nergens over na te denken: we stappen zo de deur uit, make-uploos, zonder kleding: simple comme bonjour! Bij het zwembad en de spa ernaast heeft iedereen opvallend grote wasknijpers bij zich, om het strandlaken vast te klemmen aan het strandbedje, zo blijkt: blote billen op het plastic zijn ongewenst. Voor de eerste keer bloot langs het zwembad flaneren voelt vreemd, maar eenmaal in het water weet ik weer waarom naakt zwemmen het favoriete onderdeel is van mijn sauna-uitjes. Naakt zonnen blijkt ook een feestje; ik zweet minder, ik voel me geen rollade (de ideale bikini daartegen moet nog uitgevonden worden) en het insmeren met zonnebrand gaat in een vloeiende beweging. Ik kijk om me heen en zie overal oleanders, vlinderstruiken, vijgen- en olijfbomen en o ja: naakte mensen.

De Fokke & Sukke- badmeester, slechts gekleed in een rood t-shirt met daarop ‘Securité’ en daaronder zijn nogal indrukwekkende geslacht dat heen en weer slingert terwijl hij de zonnebedjes langs het zwembad rangschikt, valt in deze omgeving nog het meeste op. Vriendin B., die voor vertrek nog verklaarde dat ze naaktheid ‘echt helemaal niets vindt toevoegen’, staat op dag twee, naakt, een salade te maken in onze luxe stacaravan. Ik schenk een roseetje voor ons in, nog wat preuts met mijn pareo om. Pas op dag drie durf ik het ook aan om samen naakt over de camping te lopen, de onmisbare omslagdoek dit keer losjes om de schouders gedrapeerd. De eerste dagen zijn we vooral druk met uitvinden wat wel en niet gewenst is onder naaktlopers, maar al snel ontdekken we dat eigenlijk alles wel oké is, zolang jij je er maar goed bij voelt en je de ander met respect benadert (dat houdt in: géén eindeloze fotoshoots voor Instagram aan de rand van het zwembad en geen gegrinnik over passerende lijven).

Schooluniform

Na afloop van een lesje aquajogging in de piscine nature, met dertig naakte mensen, praat ik even met de Duitse Greta (18). Ze gaat haar hele leven al naar naturistencampings, vertelt ze, samen met het gezin. “Voor mij is het normaler dan in een bikini lopen. Ik trek er een aan als ik van de glijbanen ga op de textielcamping, maar ik vind het vreselijk. Al die stof, het is beklemmend.” Greta’s vrienden staan er open tegenover, al zonnen de meesten niet naakt. “Social media zorgt ervoor dat we allemaal onzeker worden gemaakt over onze lichamen. Ik kom hier en zie dat al die Instagramperfectie quatsch is, ieder lichaam is anders. Naturisme heeft me heel zelfverzekerd gemaakt over mijn eigen lijf, ik zit lekker in mijn vel, dat is iets wat ik mijn vrienden ook gun.”

Noellia (36) werkt – met kleding aan – sinds elf jaar op de naturistencamping van Serignan Plage; ze komt uit een dorpje in de buurt en had nul ervaring met naaktlopen. Inmiddels gaat ze in haar vrije tijd ook graag naar het naaktstrand. “In het begin vond ik het heel ingewikkeld om naakt te zijn, ik oordeelde over mijn eigen lichaam, maar al snel verdween alle schroom. Want niemand veroordeelt elkaar hier, naakt is iedereen gelijk. Naturisten zijn heel respectvol naar elkaar en hun omgeving. Een bewijs daarvan is dat de stacaravans op de naturistencamping zelfs langer meegaan dan die op de textielcamping. Er werken op de camping ook meer mensen in de natuurvoorziening dan in de technische dienst.” Het naakt zijn is een beetje als een schooluniform, constateren B. en ik: je kunt niet zien of iemand merkkleren draagt of een afritsbroek, alleen tatoeages of haarstijlen kunnen een indicatie geven.

Naturisme-influencerkoppel Nick en Lins, met 55.000 Instagramvolgers op hun account Naked Wanderings, bevestigen dat: “We hebben tijdens onze reizen langs naturistencampings en resorts mensen ontmoet van alle rangen en standen. Omdat je allemaal naakt bent, doet het er niet toe. De gesprekken die je er voert zijn daardoor ook heel anders.” Corona heeft een boost gegeven aan het naturisme, zegt het stel: “Dertigers zoals wij, maar ook twintigers, zijn het tijdens de pandemie steeds meer gaan ontdekken. Ze gingen op zoek naar plek waar ze buiten konden zijn, met veel ruimte en kwamen dan vaak uit bij een naturistencamping. Voor veel jongere mensen staat het naturisme ook voor weer teruggaan naar de natuur en het opzoeken van rust.”

Klaar met preuts

De franse filosofe Margaux Cassan (27) schreef de roman Vivre nu (Naakt leven), in april dit jaar verschenen, waarin ze een ode brengt aan het naturisme waarmee ze zelf opgroeide. Ze beschrijft waarom ze hoopt dat het naaktlopen niet met de oudere generatie zal verdwijnen. In een interview met de Franse Vogue zegt Cassan: ‘Het naakt zijn heeft me het zelfvertrouwen en de moed gegeven om mijn lichaam te tonen, in een wereld die allergisch is voor de ontblote huid.’ Ze observeert ook hoeveel kracht de mensen, en met name de vrouwen, op een naturistencamping uitstralen, iets wat ons ook zeker opvalt tijdens onze week in Sérignan Plage.
Cassan: ‘De ouderen zijn op een naturistencamping in de meerderheid, ze zijn naakt en trots, dus dat wordt dan vanzelf de norm.’ Ze constateert ook dat de rivaliteit tussen vrouwen verdwijnt op een naturistencamping: ‘Daar zorgt de cultuur van gelijkheid voor. In de stad vergelijken vrouwen zichzelf met elkaar. Ze besteden veel tijd aan beter willen zijn dan anderen: mooier, dunner, ambitieuzer. Dat soort afgunst en jaloezie passen niet bij het naturisme, naakt zijn is geen prestatie,’ aldus Cassan. Om jonge mensen weer voor het naturisme te enthousiasmeren, vindt de schrijfster het belangrijk om het aspect van dicht bij de natuur zijn te benadrukken.

Kennis L. (29) is net terug van het festival Fusion, bij Berlijn, waar iedereen naakt het meer indook en er ook naakt werd gedanst. “Ook op Boom, een hippie-achtig festival in Portugal, waren veel mensen naakt,” zegt L. “Een groeiende groep jonge mensen is klaar met de preutsheid en het keurslijf van deze maatschappij, ze willen zich vrij voelen en meer een met de natuur, daar draagt samen bloot durven zijn aan bij.” Wij zijn op de naturistencamping in de week voordat het hoogseizoen losbarst; de meeste gasten zijn op leeftijd, maar halverwege de week zien we steeds meer jonge gezinnen en ook jongere koppels het terrein betreden.

Geboren Amsterdammer Eelco (76) en zijn vrouw Ineke (75) wonen zes maanden per jaar op de camping. Eelco spreekt zeven talen en werkt op het strand om de boel daar in goede banen te leiden. “Een gluurder herken ik gelijk en soms moet ik een groepje opgeschoten jongens in zwembroek vriendelijk vragen om ook hun zwembroek uit te trekken of te vertrekken. Maar eigenlijk gebeurt dat weinig. Over vrouwen die in een broekje zonnen komen ook klachten binnen, van de diehard naturisten, maar die paar dames laat ik lekker met rust, misschien zijn ze wel ongesteld en vinden ze het prettiger zo. ” Ineke: “Wij komen uit de tijd dat naakt zijn veel normaler was, iedereen lag door elkaar op het strand. Die tijden zijn helaas voorbij, al hebben we het idee dat we in een golf zitten waarin mensen weer wat minder preuts worden. Eelco ziet nu meer jonge mensen dan toen hij zes jaar geleden begon als strandwacht. Het zou mooi zijn als het naturisme niet uitsterft en plekken zoals deze, waar je even uit het keurslijf kunt, blijven voortbestaan.” Strikt ideologisch Naturisme en nudisme zijn twee verschillende dingen, legt Eelco uit. Hij noemt zichzelf geen naturist, maar zegt ‘gewoon graag bloot te lopen.’ “Naturisme is een complete filosofie waarbij het draait om gelijkheid en respect voor elkaar, waarbij vaak geen vlees wordt gegeten en geen wijntje wordt gedronken; maar de groep die strikt ideologisch is sterft langzaam uit.”

Ook influencers Nick en Lins noemen zichzelf geen hardcore naturisten. Lins: “Maar we hebben we wel veel uit de filosofie overgenomen, zoals het respect hebben voor elkaar en de natuur, en meer body confidence. Dat zelfvertrouwen nemen we weer mee terug naar de geklede wereld.”

En wij? Na vijf dagen zijn we nog altijd niet op het textielstrand geweest, het naakt zijn voelt veel te plezierig: een zuchtje wind langs je lijf, het water op je huid, geen klamme badkleding, geen gezweet. Het voelt vooral bevrijdend. We spreken zelfs af om volgend jaar een weekje terug te gaan. Het naaktstrand in Nederland trekt me nu ook. Waar ik vooral tegenop zie, is om weer terug te moeten keren naar de ‘Amsterdam gaze’, waar iedereen elkaar bekijkt, dezelfde kleding draagt, de focus ligt op een sportschoollijf en waar een plastic fantastic uiterlijk eerder regel dan uitzondering is. Ik heb ervaren hoe mijn lijf en hoofd zich meer ontspannen tussen de blote, niet perfecte mensen en hoe gelukkig ik me daarbij voel. Nick en Lins hadden gelijk: het is verslavend, ik ben bekeerd!

Blote tips

Beginnersadvies van Naked Wanderings

1. Neem altijd iets mee om op te zitten, goede hygiëne is belangrijk.
2. Smeer de delen van je lichaam die de zon nog nooit gezien hebben extra goed in, met een hoge factor.
3. Trek naar het naaktstrand kleding aan die makkelijk uitgaat: je uitkleden voelt ongemakkelijker dan naakt zijn.
4. Zie het als iets op je bucketlist, een manier om uit je comfortzone te stappen.

Probeer het gewoon – als het niet bevalt, trek je je kleren weer aan.